Ile powinna trwać psychoterapia?

Pytanie o długość psychoterapii bardzo często pojawia się w głowach osób rozważających jej podjęcie. Zresztą, w mojej opinii zupełnie słusznie. Część klientów nie ma trudności z werbalizowaniem swoich potrzeb i wątpliwości już na pierwszym spotkaniu z terapeutą, część jednak nigdy nie wypowiada ich na głos, pozostawiając w sobie margines niepokoju.

 

W mojej opinii umowa dotyczącą długości psychoterapii jest podstawowym elementem kontraktu terapeutycznego. Nie oznacza to, iż terapeuta jest w stanie przewidzieć długość procesu terapeutycznego, jednak wyznaczony termin pozwala ustanowić wstępną granicę, po przekroczeniu której w procesie terapeutycznym następuje ocena postępów i ewaluacja dotychczasowych problemów.

 

W praktyce moment ten pozwala na wzmocnienie osiągniętych zmian lub przeformułowanie dotychczasowych problemów i w konsekwencji przedłużenie bądź zakończenie procesu leczenia. Ustanowienie punktu milowego w procesie leczenia jest jedną z tych granic w psychoterapii, która pozwala na znoszenie nierównej relacji pomiędzy klientem a terapeutą. Bowiem, w procesie terapeutycznym, w którym granicami relacji zarządza tylko jedna strona, nie ma miejsca na równoważny dialog, tak ważny dla dokonania się adaptacyjnej zmiany.

 

Paradygmat

 

Czas trwania terapii jest w  dużej mierze zależny od paradygmatu, w jakim terapia się odbywa. Standardowo możemy podzielić modele psychoterapii na:

 

Psychoterapię krótkoterminową, obejmującą zazwyczaj od dziesięciu do dwudziestu czterech spotkań. Ten rodzaj psychoterapii najczęściej przeznaczony jest dla ludzi znajdujących się w chwilowym kryzysie, związanym z koniecznością podjęcia trudnej decyzji, żyjących w dużym stresie bądź będących w sytuacji zmiany. Wśród szkół psychoterapii krótkoterminowej znajdują się między innymi: poznawczo-behawioralna, TSR, krótkoterminowa psychoterapia psychodynamiczna.

 

Przykłady wskazań dla wyboru tego rodzaju leczenia:

• poszukiwanie efektywnych rozwiązań konfliktów,
• sytuacja kryzysowa,
• ciąża, depresja poporodowa,
• problemy w pracy, w szkole itd.,
• problemy wychowawcze,
• choroba, kalectwo,
• pragnienie wprowadzenia zmian w dotychczasowym sposobie życia,
• chęć poprawy jakości relacji międzyludzkich,
• rozwód,
• żałoba,
• rozstanie,
• długotrwała rozłąka,
• rozwój zawodowy,
• perspektywa awansu,
• rzucenie palenia,
• PTSD,
• fobie.

 

Psychoterapia długoterminowa to rodzaj psychoterapii, w którym spotkania trwają od roku do kilku lat, są systematyczne, regularne, w miarę o jednakowej częstotliwości. Charakterystyczny dla niej jest nie tylko czas jej trwania, ale także szczególny rodzaj więzi między klientem a terapeutą. Wśród szkół psychoterapii długoterminowej znajdują się między innymi: psychoterapia psychoanalityczna, psychoterapia psychodynamiczna, psychoterapia humanistyczna, długoterminowa psychoterapia poznawczo-behawioralna, psychoterapia integracyjna.

 

Przykłady wskazań dla wyboru tego rodzaju leczenia:

• zaburzenia osobowości,
• uzależnienia,
• OCD,
• zaburzenia lękowe,
• depresja,
• kryzys egzystencjalny,
• chęć poznania siebie i uporządkowania własnej historii życia,
• koncentracja na samorozwoju.

 

Jak wybrać psychoterapię?

 

Kluczem do wyboru modelu leczenia nigdy nie powinien być czas trwania proponowanego oddziaływania terapeutycznego. Z pewnością wielu przyszłych klientów gabinetów terapeutycznych, liczy na jak najszybszą zmianę, w psychoterapii jednak pośpiech jest złym doradcą. Zmiana jest procesem rozłożonym w czasie i to właśnie czas w jej dokonaniu, odgrywa jedną z kluczowych ról.

 

Według jakich kryteriów zatem dokonać wyboru? W tym zadaniu pomocna okaże się pierwsza wizyta diagnostyczna pozwalająca na określenie mapy problemów. Psychoterapeuta w trakcie formułowania celów terapeutycznych jest w stanie pomóc w doborze optymalnego modelu leczenia. Bez względu na reprezentowany przez siebie paradygmat terapeutyczny, terapeuta winien zaproponować klientowi dostosowany do jego potrzeb model leczenia, bądź jeżeli nie jest w stanie udzielić pomocy, wskazać kierunek dalszego leczenia. Wybór modelu leczenia jest bardzo istotnym momentem w psychoterapii, niejednokrotnie decydującym o dalszym jej powodzeniu. Stąd też warto poświęcić czas, na dokładną diagnostykę własnych problemów i wybór odpowiedniego specjalisty.

 

O psychoterapii bez końca

 

Pisząc o czasie w psychoterapii, nie sposób pominąć jednego z ważniejszych zagadnień, jakim jest jej zakończenie. Kiedy należy zakończyć pracę terapeutyczną ?

 

Prócz osiągnięcia założonych celów, wyznacznikiem zakończenia procesu leczenia mogą być twierdzące odpowiedzi na poniższe pytania:

• Czy funkcjonuję na satysfakcjonującym mnie poziomie?
• Czy mam satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi?
• Czy jestem ogólnie zadowolony z mojego aktualnego życia?
• Czy czuję, że jestem w stanie radzić sobie z tym co przynosi mi życie?

 

Prawidłowe zakończenie psychoterapii powinno być doświadczeniem rozwojowym. Jednak czasem  zdarza się zbyt długie w niej pozostanie. Istnieje kilka znaków ostrzegawczych, zwiastujących ten problem:

• konieczność konsultowania  z terapeutą wszystkich życiowych decyzji (sygnał narastającej zależności),
• zastępowanie przez relację terapeutyczną wszelkich innych relacji społecznych,
• pozorne postępy w terapii,
• zaostrzenie bądź powrót początkowych objawów, przy próbie zakończenia leczenia.

 

Bez względu na długość psychoterapii jej funkcją jest leczenie. Nie ma bezpośredniego związku pomiędzy długością leczenia a jego skutecznością, czego dowiodły badania przeprowadzone w 2016 roku przez Timo Maljanena i jego zespół. Źródłem powodzenia leczenia w tym przypadku,  pozostaje prawidłowy dobór modelu terapii do problemów klienta.

 

Joanna Flis – certyfikowany specjalista psychoterapii uzależnień (certyfikat PARPA nr 1455) oraz specjalista Biofeedback (ISNR) I stopnia. Magister psychopedagogiki, resocjalizacji, prewencji patologii i zagrożeń społecznych. Pracuje w poradni uzależnień w Świdwinie, gdzie prowadzi terapię osób uzależnionych oraz ich bliskich. Prowadzi Pracownię Pomocy Psychologicznej w Łobzie. Interesuje się cyberspychologią, astrologią i antropologią. Prowadzi również bloga psychologiainternetu.pl. Studentka psychologii na Uniwersytecie SWPS w Sopocie.

.