Uzależnienie a depresja

Uzależnienia, zarówno od substancji chemicznych, jak i behawioralne (tzn. takie, w których nie ma substancji psychoaktywnej, natomiast jest nałogowe zachowanie np. zakupy, seks, hazard itp.) w znaczny sposób korelują ze stanami obniżonego nastroju oraz depresji.

Kiedy depresja występuje jako pierwsza

Są dwie grupy osób, jedna – w której depresja jest pierwotna i stan osobisty przyczynia się do sięgania po używki i zachowania nałogowe w celu poprawy samopoczucia, np. alkohol w niewielkich dawkach może dawać uczucie ulgi, rozluźnienia i poprawy własnego stanu psychicznego. Trudno jednak stwierdzić, co to właściwie oznacza dla każdego inna „niewielka ilość”, ponadto zwiększanie ilości i częstotliwości spożywania alkoholu w konsekwencji nasila objawy depresyjne i tworzy się błędne koło.

Depresja wtórna do uzależnienia

Druga grupa osób to taka, w której depresja jest wtórna i pojawia się w wyniku nadużywania danej substancji psychoaktywnej lub nałogowego powtarzania destrukcyjnego zachowania. Objawy w postaci spadku napędu życiowego, zalegającego smutku lub drażliwości, wycofywania się z życia, kontaktów z innymi, własnych zainteresowań, zaburzenia snu pojawiają się u wielu osób uzależnionych.

Jak diagnozować?

Czasem na początku trudno stwierdzić czy owe objawy związane są z depresją, wtórną lub pierwotną czy są efektem strat związanych z uzależnieniem, dlatego zbyt szybkie diagnozowanie depresji jest ryzykowne, potrzeba na to czasu i wnikliwej obserwacji w relacji terapeutycznej. W psychoterapii uzależnienia niezbędny jest udział lekarza psychiatry, który współdecyduje o konieczności lub jej braku oddziaływań farmakologicznych.

Terapia depresji i uzależnienia

Anna Sternik, psycholog, absolwentka Wydziału Psychologii Klinicznej SWPS w Warszawie. Certyfikowana specjalistka psychoterapii uzależnień (Instytut Psychologii Zdrowia PTP). Ukończyła szereg szkoleń z zakresu psychoterapii, m.in. psychoterapia osób współuzależnionych, Dorosłych Dzieci Alkoholików, par z problemem uzależnienia, Racjonalnej Terapii Zachowania. Od 2004 r. pracuje w Centrum Odwykowym z osobami uzależnionymi i ich rodzinami.